2733029572 Νέο Οίτυλο, Μάνη xkalarouti@gmail.com
hero image



banner imagebanner image

 

Γνωριμία με τη Μάνη

Η Μάνη διοικητικά υπάγεται στους νομούς Μεσσηνίας (Έξω Μάνη) και Λακωνίας (Κάτω και Μέσα Μάνη). Μόνο εκκλησιαστικά εξακολουθεί να είναι ενιαία, αφού η Ι.Μ. Γυθείου και Πάσης Μάνης, καλύπτει γεωγραφικά τα ιστορικά της σύνορα.

Είναι από τις πλέον παραδοσιακές περιοχές της Ελλάδας, με 800 πύργους και πυργόσπιτα, περισσότερες από 1000 βυζαντινές και μεταβυζαντινές  εκκλησίες , 8 κάστρα, 98 από τους 118 παραδοσιακούς οικισμούς της Πελοποννήσου και περισσότερα από 100 σπήλαια, με γνωστότερα τα παγκοσμίου φήμης και φυσικής ομορφιάς σπήλαια Δυρού.

Λόγω της μεγάλης εναλλαγής βιότοπων χαρακτηρίζεται ως <<βοτανικός παράδεισος>>, αφού ευδοκιμούν τουλάχιστον 1000 είδη φυτών και περισσότερα από 120 Ελληνικά ενδημικά φυτά, από τα οποία τα 32 είναι τοπικά ενδημικά, δηλαδή μοναδικά στον κόσμο.

Οι κλιματολογικές συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη της ελιάς, που παράγει εκλεκτό ελαιόλαδο. Ακόμα στην πλούσια βλάστηση σε βότανα και αρωματικά φυτά, οφείλεται το εξαιρετικής ποιότητας μέλι Μάνης.

Οι κλιματολογικές συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη της ελιάς, που παράγει εκλεκτό ελαιόλαδο. Ακόμα στην πλούσια βλάστηση σε βότανα και αρωματικά φυτά, οφείλεται το εξαιρετικής ποιότητας μέλι Μάνης.
Στην περιοχή βρίσκονται πολλά καλντερίμια, ιδανικά για πεζοπορία και έξι από τα καλύτερα φαράγγια της χώρας μας.

Μάνη! Ο τόπος όπου το φυσικό περιβάλλον, η Ιστορία και η παράδοση, βρίσκονται σε αρμονική συνύπαρξη με τους ανθρώπους, συνθέτοντας ένα <<Ζωντανό Ανοικτό Μουσείο>> που θα συγκινήσει και τον πιο απαιτητικό περιηγητή. 

 

Περαστικός βλέπεις τη Μάνη σε τρεις ημέρες, περπατητής σε τρεις μήνες  και για να δεις τη ψυχή της θέλεις τρεις ζωές.  Μία για τη θάλασσα, μία για τα βουνά της και μία για τους ανθρώπους της.

 

 

Στην Μάνη ακόμα, συναντάει κανείς γραφικές – πεντακάθαρες παραλίες  με άμμο ή βότσαλο, για κάθε προτίμηση , κυρίως για ρομαντικές , αλλά και οικογενειακές  διακοπές.

Η Μάνη συνδυάζει τα πάντα. Ειδυλλιακά τοπία που προσφέρονται για περιπάτους μέσα από πλακόστρωτα καλντερίμια και μοναδικά φαράγγια, σημαντικά μνημεία και αξιοθέατα, υπέροχες θάλασσες με τα κρυστάλλινα νερά και πανέμορφες παραλίες που θα σας ενθουσιάσουν.

Αποτελεί έναν μοναδικό προορισμό για ηρεμία, ξεκούραση και διασκέδαση, με σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες και ενοικιαζόμενα  δωμάτια κατασκευασμένα από πέτρα και ξύλο, γραφικά ταβερνάκια με μοναδικές λιχουδιές της μανιάτικης γης και ατελείωτη διασκέδαση σε καφετέριες και μπαρ.

 

Γεωγραφικά Στοιχεία

 

Η Μάνη απλώνεται στο μεσαίο <<δάχτυλο>> της νότιας Πελοποννήσου και περιλαμβάνει το ΝΔ τμήμα του Ν. Λακωνίας και τι ΝΑ του Ν .Μεσσηνίας. Βόρεια οριοθετείται από την κορυφή του Ταΰγετου, οι βουνοκορυφές του οποίου χαμηλώνουν σταδιακά, μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο, το νοτιότερο σημείο της Βαλκανικής χερσονήσου.

Έχει μήκος 75 χλμ. και συνολική επιφάνεια 1.800 τ.χλμ. Δυτικά αγκαλιάζεται  από το Μεσσηνιακό κόλπο και Ανατολικά από το Λακωνικό.

Λίγα μόλις λεπτά νοτιοανατολικά της Καλαμάτας, στην Βέργα, βρίσκεται η δυτική <<πύλη εισόδου>> της Μάνης. Μέσω Σπάρτης ο δρόμος οδηγεί στη ανατολική <<πύλη>> της Μάνης, το Γύθειο, έδρα του Δήμου Ανατολικής Μάνης.

Προσπερνά το στενό του κάστρου του Πασσαβά και συνεχίζει είτε από το Σκουτάρι προς το Κότρωνα είτε από τη καρδιά τη Μέσα Μάνης, την Αρεόπολη.

Ο Στρατής Μυριβήλης έγραψε ότι "...Η Μάνη είναι μια μικρή Ελλάδα άγνωστη για όλους μας, και είναι τόσο ιδιότυπη, τόσο εντυπωσιακή και με τόσο έντονο τον ξεχωριστό της χαρακτήρα, που δε μοιάζει με κανέναν άλλον ελληνικό τόπο".

 

Ονομασία

 

Δεν είναι γνωστό πότε και πώς δόθηκε το όνομα <<Μάνη>>, σε μια περιοχή που έμεινε ελεύθερη, αυτόνομη και ανεξάρτητη καθ’ όλη τη Τουρκοκρατία. Υπάρχουν όμως πολλές απόψεις.

Αρχικά το όνομα συνδέθηκε με λατινική λέξη <> που σημαίνει χέρι , εξαιτίας του σχήματος της Ταινάριας χερσονήσου. Είπαν ακόμα πως λόγω των ισχυρών ανέμων που επικρατούν στις ακτές, οι ναυτική έκαναν μάινα τα πανιά (τα κατέβαζαν). Άλλοι υποστήριξαν ότι προέρχεται από τη φράση << In Manis>>, επειδή το Ταίναρο ήταν η πύλη του Άδη όπου ερχόταν οι ψυχές (Manes) ή ότι το όνομα προέρχεται από το πατέρα των θεών <<Μάνη>>.

Ο Μάνης ήταν πατέρας του Κρόνου και παππούς του Δία, για τον οποίο στη Θεογονία του Απολλόδωρου διαβάζουμε: <<Μάνης το δεύτερο όνομα του Θεού Ουρανού>>.

Πειστική ερμηνεία του ονόματος Μάνη, έδωσε ο καθηγητής κ. Πεζόπουλος, κατά τον οποίο το τοπωνύμιο Μάνη, είναι και το θηλυκό του επιθέτου <<μάνος>>, που σημαίνει αραιός, φαλακρός, άδενδρος, ξηρός.

Σύμφωνα με τον ιστορικό κ. Ανάργυρο Κουτσιλιέρη αυτή είναι η πιο σημαντική εκδοχή, την οποία αναλύει και γλωσσολογικά στο βιβλίο του <<Ιστορία της Μάνης>>

 

Ιστορία

 

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ – ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Μάνης Από το βιβλίο του Κυριάκου Κάσση «Άνθη της Πέτρας»

 

1.000.000 έτη: Προκάμβια απολιθωμένα οστά από γιγάντια ζώα στο Πάλυρο Μάνης (ευρήματά μου το 1987).

150.000 έτη: Παλαιολιθικά εργαλεία στην σπηλιά του Ακιώνα (ευρήματά μου το 1971). Ανθρώπινα οστά. Εργαλεία στο άδυτο του Ναού του Ποσειδώνος στο Ταίναρο(ευρήματά μου το 1971).

7.000–5.000 π.Χ.: Οστά, εργαλεία, αγγεία στην Αλεπότρυπα Δυρού.

5.000–1.300 π.Χ. : Ιερόν Ηλίου στο Ταίναρο. Ακμή της Ταινάρου, μητρόπολης όλης της Μάνης. Κάτοικοι Μινύες και Λέλεγες.

1250 π.Χ.: Ιερόν Γαιήχου Ταιναρίου που ταυτίστηκε με τον Ποσειδώνα στο Ταίναρο – Ακμή Ταινάρου και Ιππόλας.

13ος–11ος αι. π.Χ.: Τυνδάρεως, Μενέλαος, Ορέστης, Τισαμενός.

11ος π.Χ.: Επάνοδος των Ηρακλειδών στην Νότια Ελλάδα – Δωριείς στη Λακωνική.

9ος π.Χ.: Λυκούργος.

750–668 π.Χ.: Μεσσηνιακοί Πόλεμοι. Πολιτική ακμή της Σπάρτης.

550 π.Χ.: Α’ και Β’ Πελοποννησιακή Συμμαχία «Λανθάνουσα» Ηγεμονία της Σπάρτης στον Ελληνικό κόσμο από το 550 – 362 π.Χ.

490–480 π.Χ.: Περσικοί Πόλεμοι.

464 π.Χ.: Μεγάλος σεισμός στο Ταίναρο. Επανάσταση των Ειλώτων.

454–431 π.Χ.: Αμφισβήτηση της Ηγεμονίας της Σπάρτης στην Ελλάδα από την Αθήνα.

431-404 π.Χ.: Πελοποννησιακός Πόλεμος. Ήττα της Αθήνας και αρχή της παρακμής του Αρχαίου Ελληνικού κόσμου.

370-369 π.Χ.:  Αμφισβήτηση της Ηγεμονίας της Σπάρτης από την Θήβα. Εισβολή Επαμεινώνδα στην Λακωνική.

362 π.Χ.: Τέλος της Ηγεμονίας της Σπάρτης και αρχή της μεγάλης παρακμής του Ελληνικού Κόσμου.

338 π.Χ.: Εισβολή του Φιλίππου Β’ της Μακεδονίας στην Λακωνίας.

160 π.Χ.: Ο περιηγητής Παυσανίας περιπλέει τη Μάνη με σταθμό το Ταινάριο άλσος.

140 π.Χ.: Προσάρτηση της Ελλάδας στη Ρώμη. Κοινό των Ελευθερολακώνων (140 – 21 π.Χ.).

21 π.Χ.: Επισημοποίηση του Κοινού των Ελευθερολακώνων από τον Αύγουστο Καίσαρα. Ευρυκλής του Λαχάρους. Μεγάλη ακμή της Καινήπολης – Ταινάρου και όλης της Μάνης.

212 μ.Χ.: Ο Καρακάλλας προσδίδει τον τίτλο του «Ρωμαίου» στους πολίτες όλης της επικράτειας της Ρωμ. Αυτοκρατορίας.

468 μ.Χ.: Οι Βάνδαλοι αποκρούονται στην Καινήπολη.

553-535 μ.Χ.: Ο Βελισσάριος στρατολογεί άνδρες και οχυρώνει την Μάνη. Ιδρύει επισκοπή. Συμβιβασμός Μανιατών με το Βυζαντινό κράτος για πάνω από έναν αιώνα.

Τέλος 6ου αι.: Σεισμοί καταστρέφουν την Καινήπολη και αναγκάζουν τους κατοίκους να ανεβούν σε υψηλότερες θέσεις.

7ος-9ος μ.Χ.: Πειρατεία – Σαρακηνοί, Κίλικες κ.λ.π., λυμαίνονται τα παράλια. Οι κάτοικοι μένουν σε πολύ ορεινές θέσεις. Αποκοπή Μάνης από Βυζάντιο που συνεχώς ζητά φόρους. Επανάσταση του Κοσμά, Αγαλλιανού κλπ. εναντίον στην Εικονομαχία κλπ. του Αυτοκράτορα.

783 μ.Χ.: Εκστρατεία Σταυρακίου εναντίον της Ελλάδας.

Β' ήμισυ 9ου αι. μ.Χ.: Υποταγή των επαναστατημένων Ελλήνων και Σλάβων της Πελοποννήσου στον στρατηγό του Βυζαντίου Θεόκτιστο Βρυέννιο, εκτός των Σλάβων Εζεριτών και Μηλιγγών που κατέφυγαν και κατοίκησαν στον κεντρικό κορμό του Ταϋγέτου και υποτάχθηκαν στο Βυζάντιο στο τέλος του 9ου αιώνα.

907 μ.Χ.: Αναφέρεται στο Πατριαρχικό Αρχείο «Επισκοπή Μαΐνης» (για πρώτη φορά το όνομα Μαΐνη).

1020 μ.Χ.: Εισάγεται ο «Βυζαντινός» αρχιτεκτονικός ρυθμός των «Τουρλωτού» (με τρούλλο) εκκλησιών στην Μάνη, ενώ παράλληλα εξακολουθούν να χτίζονται και μονοκάμαρες του παλιού τύπου.

Β' ήμισυ 11ου αι. μ.Χ.: Νικήτας ο μαρμαράς.

1254 μ.Χ.: Ο Βιλλαρδουίνος χτίζει ή επισκευάζει τρία κάστρα: Μυστρά, Μαίνης και Λεύκτρου. Οι Μανιάτες εξακολουθούν να διαστέλλονται φυλετικά από τους εξελληνισμένους και εκχριστιανισμένους προ πολλού Σλάβους του Ταϋγέτου και της Β. Μάνης (Ζυγού και βορειότερα).

1263-1430 μ.Χ.: Ο Μυστράς έδρα βυζαντινού δεσπότη ή στρατηγού. Κάθοδος στη Μάνη βυζαντινών προβλεπτών (Νίκλος, Νίκανδρος κλπ.). Δεσποτεία των Παλαιολόγων και Καντακουζηνών στο Μυστρά. Τούρκοι μισθοφόροι των Παλαιολόγων υπό τον Τουραχάν χτυπούν τον αντιφρονούντα Μανουήλ Καντακουζηνό Γκίνα στο Μυστρά.

1460 μ.Χ.: Άλωση του Μυστρά από τους Τούρκους. Κάθοδος στην Μάνη νέου κύματος στρατιωτικών – ευγενών.

1463 μ.Χ.: Αντίσταση των Μανιατών στους Τούρκους στο Πασσαβά.

1465-66 μ.Χ.: Πρώτη προσπάθεια των Μανιατών για ανακατάληψη του Μυστρά και συντριβή της απ’ τον Ομέρ.

1470 μ.Χ.: Κάθοδος στο Οίτυλο του Νικηφόρου (;) Κομνηνού.

1479-80 μ.Χ.: Επανάσταση του Κλαδά. Συντριβή του τούρκικου στρατού υπό τον Αλή Μπούμικο το 1480.

1484 μ.Χ.: Ο Αχμέτ κατορθώνει να κυριεύσει τον Πασσαβά και να εγκαταστήσει εκεί την μοναδική τουρκική φρουρά στην Μάνη.

1499 μ.Χ.: Τελική αποτυχία της επανάστασης του Κλαδά.

1500-40 μ.Χ.: Η Μάνη παραμένει αυτόνομη με μοναδική τουρκική παρουσία την φρουρά του Πασσαβά. Η Μονεμβασιά πέφτει στους Τούρκους (1540).

1571-73 μ.Χ.: Ήττα των Τούρκων στην Ναύπακτο. Επανάσταση της Μάνης και Παρνασσίδας με ενέργειες του Μακάριου Μελισσηνού. Η επανάσταση ναυαγεί.

1582 μ.Χ.: Επιστολές Μανιατών στον Πάπα για βοήθεια.

1583-1600 μ.Χ.: Συνεχείς πόλεμοι Μανιατών με τουρκικές φρουρές του περίγυρού τους.

1603 μ.Χ.: Επιστολές Μανιατών στο Δούκα του Νεβέρ για βοήθεια.

1605 μ.Χ.: Ο Ασλάν πασάς (Σιλαμπαχιάς) λεηλατεί τη Μάνη.

1606-19 μ.Χ.: Έντονες κινήσεις Μανιατών – Δούκα του Νεβέρ για Σταυροφορία των Ευρωπαίων υπέρ της Ελλάδας. Η κίνηση ναυαγεί λόγω ενάρξεως του 30ετούς πολέμου στην Ευρώπη.

1646-67 μ.Χ.: Συμμετοχή των Μανιατών στον Τουρκοβενετικό πόλεμο για την Κρήτη υπέρ των Βενετών.

1667 μ.Χ.: Αποτυχημένη επίθεση του Χασάν Μπαμπά στο Οίτυλο.

1667-68 μ.Χ.: Ο Λιμπεράκης Κοσμάς, 23 χρονών, διορίζεται διοικητής της Μάνης από το Σουλτάνο. Τούρκοι εισέρχονται φιλικά στη Μάνη και χτίζουν το κάστρο του Κελεφά και επισκευάζουν Ζαρνάτα και Πόρτο Κάγιο και τοποθετούν φρουρές μέσα.

1676-82 μ.Χ.: Στεφανόπουλοι εκπατρίζονται στην Ιταλία και αργότερα στην Κορσική. Ο Λιμπεράκης βγαίνει ξανά στο κούρσο και ξαναφυλακίζεται.

1684 μ.Χ.: Έναρξη Βενετοτουρκικού πολέμου για την Πελοπόννησο.

1685 μ.Χ.: Παράδοση φρουρίων της Μάνης στους Μανιάτες από τους Τούρκους.

1688 μ.Χ.: Ο Λιμπεράκης αναγνωρίζεται από τον Σουλτάνο Ηγεμόνας της Μάνης και η Μάνη Ηγεμονία.

1689-1715 μ.Χ.: Βενετοκρατία του Μοριά.

1715-1718 μ.Χ.: Οι Τούρκοι ξαναπαίρνουν το Μοριά: Ζαρνάτα και Κελεφά υπό τουρκική φρουρά. Η Μάνη αυτονομείται.

1768-69 μ.Χ.: Ο Παπάζωλης στην Μάνη. Επανάσταση των «Ορλωφικών».

1770 μ.Χ.: Επίθεση του Χ’’ Οσμάν στη Μάνη και καταστροφή του στο Τρικεφάλι.

1780 μ.Χ.: Ίδρυση μπεηλικιού της Μάνης. Μπέης ο Τζ.Κουτηφάρης. Χαλασμός των κλεφτών Βενετσανάκη και Κολοκοτρώνη. Οι Τούρκοι διώχνονται απ’τον Πασσαβά. Τα όρια της Μάνης στον Λέϊμονα Γυθείου.

1792 μ.Χ.: Ο Κατσώνης και ο Ανδρούτσος δρουν στο Πόρτο Κάγιο. Το εγκαταλείπουν και φεύγουν.

1797 μ.Χ.: Ο Ναπολέων στέλνει τους Στεφανόπουλους Δήμο και Νικολό στη Μάνη για να μελετήσουν πιθανότητες επανάστασης.

1800 μ.Χ.: Ο Ζαχαριάς με στήριξη του Τζ. Γρηγοράκη κάνει στρατηγείο στο Σκουφομύτη και κυριαρχεί στην υπόλοιπη Πελοπόννησο.

1805 μ.Χ.: Δολοφονία του Ζαχαριά στα Τσαίρια απ’τον Κουκέα.

1819 μ.Χ.: Ο Η.Χρυσοσπάθης μυεί στην Φιλική Εταιρεία τον μπέη της Μάνης, Πέτρο Μαυρομιχάλη.

1821 μ.Χ.: Οι Μανιάτες 17 Μάρτη ξεκινούν τον αγώνα, 22 Μάρτη εισβάλλουν στην Καλαμάτα και την απελευθερώνουν.

1826 μ.Χ.: Ο Ιμπραήμ αποκρούεται στην Βέργα του Αλμυρού και στο Διρό.

1826 μ.Χ.: Ο Ιμπραήμ αποκρούεται οριστικά στο Πολιτσάραβο (Πολυάραβο).

1828-31 μ.Χ.: Απελευθέρωση – Καποδίστριας – Φόνος του από Μαυρομιχάληδες.

1833 μ.Χ.: Οθωνική μοναρχία και οι πρώτες εξεργέσεις της Μάνης.

1834 μ.Χ.: Μάχες Μανιατών με Βαβαρούς. Ο Φέδερ εισάγει στην Φάλαγγα όσους Μανιάτες δέχονται να στηρίξουν τον Όθωνα, αυτοί και η οικογένειά τους. Πολλοί Μανιάτες αποστατούν από το αντιοθωνικό μέτωπο και τάσσονται υπέρ του βαβαροκρατούμενου καθεστώτος. Ίδρυση της πάρτης.

1848 μ.Χ.: Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές. Εξέγερση στη Μεσσηνία.

1854 μ.Χ.: Ο "Θεσσαλικός" πόλεμος.

1862 μ.Χ.: Το κίνημα του Ν.Λεωτσάκου στις Κυκλάδες – Εύβοια. Έξωση του Όθωνα.

1866-69 μ.Χ.: Συμμετοχή εθελοντών Μανιατών στις επαναστάσεις της Κρήτης.

1897 μ.Χ.: Ο άτυχος πόλεμος με την Τουρκία.

1903-13 μ.Χ.: Μακεδονικός – Βορειοηπειρωτικός Αγώνας και Βαλκανικοί Πόλεμοι.

1919-22 μ.Χ.: Ο Ελληνικός Στρατός κατοχεύει την Ιωνία. Μικρασιατική καταστροφή.

1940 μ.Χ.: Ο Ελληνικός Στρατός υπό τον Δαβάκη αποκρούει στην Πίνδο την Ιταλική εισβολή.

1941-44 μ.Χ.: Γερμανοϊταλική Κατοχή και απελευθέρωση.

1945-50 μ.Χ.: Εμφύλιος. Οι Μανιάτες φεύγουν ομαδικά απ’ τον τόπο τους.

1955-65 μ.Χ.: Αρχή ερήμωσης. Σταματά σιγά-σιγά ο παλιός τρόπος ζωής.

 

Προϊστορία

 

Η ανθρώπινη παρουσία στην Μάνη είναι πανάρχαιοι, όπως μαρτυρούν λιθοποιημένα ευρήματα από ανθρώπινους σκελετούς 300.000 περίπου ετών και ανθρώπινα εργαλεία 1.000.000 ετών και πλέον.

Οι παλαιοανθρωπολογικές έρευνες στις θέσεις <<Απήδημα>> και <<Καλαμάκια>> στον όρμο Οιτύλου έχουν αποδώσει σπουδαία ευρήματα, ενώ τα ανασκαφικά δεδομένα δείχνουν ότι το σπήλαιο Αλεπότρυπα είχε κατοικηθεί τουλάχιστον από τη Νεολιθική εποχή (5300-3200 π.χ.).

 

Εθνεγερσία 1821 

 

Στις 17 Μαρτίου του 1821, στην εκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών της Αρεόπολης, οι Μανιάτες ορκίστηκαν να πολεμήσουν για την Ελευθερία της υπόδουλης Ελλάδας και κήρυξαν τον πόλεμο κατά των Τούρκων.

Ο Πετρόμπεης με τους Μανιάτες συνάντησαν στην Καρδαμύλη τις δυνάμεις των Τρουπάκηδων και βάδισαν πρεος την Καλαμάτα. Την απελευθέρωσαν στις 23 Μαρτίου 1821, δίνοντας φτερά στο νεογέννητο Αγώνα.

Την ίδια μέρα στην Καλαμάτα, την πρώτη Απελευθερωμένη πόλη του Αγώνα, ψάλθηκε νικητήρια δοξολογία στους Αγίους Αποστόλους.

 

Η σημαία τηε Μάνης

 

Ο Πέτρος Μαυρομιχάλης ίδρυσε με τους προεστούς την Μεσσηνιακή Γερουσία. Ο πρώτος πολιτικός οργανισμός εξέδωσε διακήρυξη προς τις Ευρωπαικές Αυλές, την οποία υπέγραψαν τα μέλη της Γερουσίας και ο Αρχιστράτηγος Πετρόμπεης. 

Οι Μανιάτες της Ανατολικής Μάνης με αρχηγό τον Γεώργιο Τζαννετάκη (1000 περίπου ένοπλοι) κινήθηκαν στο εσωτερικό της Λακωνίας, κατέβαλαν το φρούριο του Μιστρά και το περίφημο κάστρο της Μονεμβασιάς.

Ταυτόχρονα με την πολιορκία της Μονεμβασιάς το σώμα των Μανιατών που απελευθέρωσε την  Καλαμάτα, άρχισε την πολιορκία των Μεσσηνιακών φρουρίων (Μεθώνης , Κορώνης, Νιόκαστρου)   με τους Αντώνη, Ηλία και Ιωάννη Μαυρομιχάλη.

Ένα τρίτο σώμα, αποτελούμενο από 220 Μανιάτες των Τρουπάκηδων της Καρδαμύλης και 80 των Μαυρομιχαλαίων, υπό τον Θ. Κολοκοτρώνη, κινήθηκαν προς την Αρκαδία. Η πρώτη πολεμική σύγκρουση σε παράταξη, Ελλήνων και Τούρκων πραγματοποιήθηκε στη γέφυρα του Αγ.

Αθανασίου στην Καρύταινα στις 28 Μαρτίου του 1821. Εκεί οι 300 Μανιάτες πολέμησαν και νίκησαν 1700 Τούρκους.

Ο Κολοκοτρώνης συγκινημένος αφηγείται στη Βιογραφία του ότι << οι Μανιάτες έκαναν πόλεμο που εμιμήθηκαν τους τρακόσους του Λεωνίδα.
 

Η ηρωική παρουσία των Μανιατών υπήρξε συνεχής και σε όλη την Ελλάδα.

Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης έπεσε ηρωικά στα Στύρα της Εύβοιας (18/1/1822). 

 

Ο Πετρόμπεης είπε στον Δ. Υψηλάντη, που του το ανακοίνωσε: 

<< Μη με  λυπάσαι. Έκαμα γιο στρατιώτη, ο οποίος εκπλήρωσε το χρέος του προς την Πατρίδα>>.             
Στην Σπλάντζα της Ηπείρου (4/7/1822) έπεσε μαχόμενος ο αδελφός του Πετρόμπεη ,  Κυριακούλης Μαυρομιχάλης , από τις ηρωικότερες μορφές της οικογένειάς Μαυρομιχάλη.